In deze reeks met de naam WealthLab, stellen we een aantal concrete casestudy’s voor over bijzondere vormen van successieplanning met levensverzekeringscontracten die een antwoord bieden op specifieke wensen van welgestelde cliënten.

Het opzetten van een successieplanning via een levensverzekeringscontract doet ons spontaan denken aan een aantal klassieke, eerder voor de hand liggende planningsmethoden, zoals het aanwijzen van specifieke begunstigden in de begunstigingsclausule van het verzekeringscontract.

Het creatief omgaan met de juridische constellatie van het levensverzekeringscontract, binnen het bestaande wettelijk kader, kan evenwel leiden tot een aantal oplossingen die toelaten om in te spelen op erg specifieke noden of wensen van de cliënt inzake successieplanning. Het betreft planningstechnieken die vaak tailormade en niet voor de hand liggend zijn. Dit vereist wel dat de verzekeringsmaatschappij bereid is om proactief mee te werken om dit soort planningen op te zetten.

In het kader van deze reeks zullen we enkele voorbeelden bespreken van dergelijke successieplanningstechnieken, die hoewel ze doeltreffend zijn, erg complex kunnen zijn. Misschien werd u reeds met zulke situaties geconfronteerd of zal dat in de toekomst gebeuren.

Aflevering 1: De ‘gedeeltelijke’ overdracht van de rechten van de verzekeringnemer

Veronderstel een situatie waarin een vader 2 kinderen heeft uit een eerste huwelijk. Hij leert een nieuwe partner kennen en beslist om opnieuw te huwen. Bij zijn vermogensbeheerder houdt hij een beleggingsportefeuille van 5.000.000 euro aan die hij wenst te schenken aan zijn 2 kinderen om er zeker van te zijn dat deze beleggingsportefeuille naar zijn nakomelingen zal gaan na zijn overlijden. Maar anderzijds wenst hij tevens een garantie dat dit vermogen zal dienen om zijn nieuwe partner gedurende haar verdere leven een bepaalde levensstandaard te garanderen.

Op het eerste zicht lijken dit 2 tegengestelde wensen die niet te verzoenen zijn… Of toch wel?   

Artikel 184 van de Verzekeringswet bepaalt dat de rechten van het levensverzekeringscontract kunnen worden overgedragen via een polis bijvoegsel dat de handtekeningen draagt van 3 partijen: de verzekeringnemer, de persoon aan wie de rechten worden overgedragen en de verzekeraar.

De klassieke vorm waaraan men spontaan denkt bij de overdracht van rechten uit een levensverzekeringscontact is de overdracht van ‘alle’ rechten waarover de verzekeringnemer beschikt. Men vergeet evenwel vaak dat de rechten van de verzekeringnemer kunnen worden opgesplitst. Zo beschikt de verzekeringnemer onder meer over de afkooprechten op de verzekeringspolis, het recht om de begunstigingsclausule te wijzigen, het recht om het verzekeringscontract te verpanden, enz. Al deze rechten vormen samen het geheel van de rechten van de verzekeringnemer.   

Interessant is dat de overdracht van de rechten van het verzekeringnemer zowel betrekking kan hebben op de gehele als op de gedeeltelijke overdracht van de rechten ervan en bovendien kan de overdracht tijdelijk of definitief zijn. En net het feit dat de Verzekeringswet deze soepelheid biedt maakt heel specifieke vormen van successieplanning met het verzekeringscontract mogelijk.

In het voorbeeld wordt door de vader een schenking gedaan  aan zijn 2 kinderen (waaraan bepaalde lasten zijn gekoppeld, zoals eventueel de uitkering van een jaarlijkse rente door de kinderen aan de vader). Daarna wordt door de kinderen een verzekeringscontract afgesloten waarvan zij verzekeringnemer zijn, de nieuwe echtgenote (en eventueel ook vader) verzekerd leven en de begunstigden van het verzekeringscontract zijn de kinderen van vader.

De originele, tailormade successieplanning die in ons voorbeeld door middel van het verzekeringscontract kan worden opgezet, bestaat er vervolgens in dat de kinderen bij het afsluiten ervan hun rechten als verzekeringnemer gedeeltelijk en tijdelijk overdragen aan de nieuwe echtgenote (en eventueel ook aan vader). Gedeeltelijk omdat de overdracht enkel de afkooprechten van de verzekeringspolis aan de nieuwe echtgenote betreft en tijdelijk omdat de overdracht wordt ongedaan gemaakt bij overlijden van deze laatste of op het moment waarop zij zelf afstand doet van de rechten die haar worden overgedragen. Verder kan in de overeenkomst van gedeeltelijk en tijdelijke overdracht van de verzekeringsrechten worden bepaald dat de nieuwe echtgenote het recht zal hebben om ieder jaar, indien zij dat wenst, een bepaald maximumbedrag (bijvoorbeeld 100.000 euro per jaar) uit de verzekeringspolis op te nemen.[1]

De successieplanning die hier wordt opgezet zal uiteindelijk alle wensen van vader combineren: (1) de nieuwe echtgenote van vader behouden tijdens hun verder leven een zekere controle over de polis, want de afkooprechten werden haar (tijdelijk) overgedragen; (2) elk jaar kan de echtgenote een (gelimiteerd) bedrag uit de polis opnemen die haar een bepaalde levenstandaard garandeert; en (3) bij het overlijden van de (laatste van de) verzekerde levens van de verzekeringspolis (de nieuwe echtgenote en eventueel ook vader zelf), worden de resterende tegoeden in de verzekeringspolis aan de kinderen van vader uitgekeerd. Deze uitkering zal dan gebeuren zonder dat erfbelasting dient te worden betaald, want een schenking aan de  kinderen gebeurde reeds op het ogenblik van het afsluiten van de verzekeringspolis.

Wat men hiervan dient te onthouden…

Indien u geconfronteerd wordt met erg specifieke wensen van uw cliënt inzake successieplanning, kan een verzekeringscontract dus in vele gevallen een perfecte oplossing zijn om een originele en tailormade successieplanning voor uw cliënt uit te werken.

Dit veronderstelt evenwel dat uw cliënt wordt bijgestaan door juridische en fiscale raadgevers die bereid zijn om mee te denken om zo een creatieve, maar complexe oplossing uit te werken. Tevens dient beroep te worden gedaan op een verzekeringsmaatschappij die over de nodige knowhow beschikt om die oplossing op een correcte manier te kunnen implementeren.

Gewapend door zijn implementatie in 20 internationale markten en door 30 jaar ervaring inzake vermogensstructurering en successieplanning gebaseerd op de levensverzekering met toegewezen fonds, is Lombard International Assurance de ideale partner om te beantwoorden aan de specifieke eisen van uw cliënten en om u aldus te begeleiden in uw advies.

Didier Debroux - Branch Manager Belgium  
Nicolaas Vancrombrugge
Senior Wealth Planner Belgium
Lombard International Assurance

 
 
[1] In dit artikel wordt geen analyse gemaakt van de fiscaliteit die eventueel van toepassing zou kunnen zijn op de jaarlijkse rente die de nieuwe partner van vader zal kunnen opnemen. Deze zal afhankelijk zijn van de concrete situatie en de manier waarop de successieplanning wordt opgezet en zal in elke concrete situatie dienen te worden geanalyseerd.